اعتماد به نفس یکی از مهمترین مباحثی است که در کتابهای زیادی به آن پرداخته شده است. آموزشهای زیادی در زمینه اعتماد به نفس وجود دارند، آموزشهایی که میخواهند اعتماد به نفس را به افراد تزریق کنند. اما آیا به راستی سخن از اعتماد به نفس به این سادگیهاست؟ آیا به راحتی میتوان اعتمادبه نفس را در یک فرد بالا برد؟ اصلا اعتماد به نفس چیست؟ آیا یک ویژگی مطلق است یا از موقعیتی به موقعیت دیگر میتواند تغییر کند؟ و در آخر هم اینکه چگونه میتوان آن را افزایش داد؟! همه اینها سوالاتیاند که در این مقاله مورد بررسی قرار دادهایم و به تکتکشان پاسخ منساسب دادهایم. پس تا پایان این مطلب همراهمان باشید.
فهرست مطالب
- اعتماد به نفس چیست؟
- آیا اعتماد به نفس یک ویژگی پایدار یا موقعیتی است؟
- اهمیت داشتن اعتماد به نفس چیست؟
- اعتماد به نفس پائین چه اثراتی در پی دارد؟
- عوامل موثر بر اعتماد به نفس چیست؟
- معرفی افرادی که باعث از بین رفتن اعتماد به نفسمان می شوند
- سخن پایانی و سوالات متداول
اعتماد به نفس چیست؟
اعتماد بنفس به معنی باور داشتن به تواناییها و مهارتهایمان است اینکه یک فرد بداند میتواند کنترل شرایط را در دست بگیرد و اجازه ندهد که شرایط بر او چیره شود. یک فرد با اعتماد بنفس به خود و تواناییهایش باور دارد و نسبت به نتایج کارهایش خوشبین است و میداند که میتواند آنها را مدیریت کند. برای مثال یک سخنران با اعتماد بنفس، میداند که به خوبی میتواند از پس یک سخنرانی بر آید و اوضاع هر چقدر هم سخت شود میتواند آن را مدیریت کند.
آیا اعتماد به نفس یک ویژگی پایدار یا موقعیتی است؟
زمانی که از اعتماد بنفس سخن میگوییم باید بدانیم که اعتمادبه نفس یک ویژگی مطلق و پایدار نیست. پس اساسا نمیتوان به صورت کلی گفت که یک آموزش و یا یک کتاب، میتواند اعتماد به نفس فرد را به صورت مطلق بالا ببرد! میزان اعتماد نفس واقعی ما وابسته به تواناییهایمان است و این طبیعی است که ما در زمینهای که توانایی کافی و مهارت لازم نداریم، بیاعتماد به نفس باشیم.
برای مثال یک فرد ممکن است در زمینه سخنوری بسیار به خود اعتماد داشته باشد ولی برای رانندگی با مشکل روبرو شود و در این زمینه نسبت به خود پر از شک و تردید باشد و اعتمادبه نفس کمی داشته باشد. پس به صورت کلی باید بدانیم که اعتماد به نفس ما ممکن است از موقعیتی به موقعیت دیگر تغییر کند و این کاملا طبیعی است.
اهمیت داشتن اعتماد به نفس چیست؟
اهمیت اعتماد نفس بر هیچ کسی پوشیده نیست و مشخص است که این سوال یک سوال بدیهی به نظر میرسد. در حقیقت اگر شما اعتماد به نفس کافی نداشته باشید دو اتفاق ممکن است رخ دهد:
- هیچگاه به انجام کاری دست نخواهید زد و هیچ کاری را شروع نخواهید کرد و از انجام آن فرار میکنید.
- آن کار را با اشتباه و با کیفیت بسیار پایینی انجام خواهید داد و همین باعث میشود که اعتماد نفس شما همینطور کاهش پیدا کند و این یک چرخه معیوب را شکل میدهد:
در حقیقت اگر شما با اعتماد نفس پایین شروع به انجام کاری بکنید، از آنجایی که درست انجام دادن آن بسیار غیر ممکن است، آن را با کیفیت خوبی انجام نخواهید داد (زیرا یا مهارت کافی ندارید و یا تصوّر درستی از مهارتهای خود ندارید) و همین موضوع باعث میشود که یک تصویر ذهنی منفی دیگر در ذهن شما شکل بگیرد که باعث میشود اعتماد به نفس شما روز به روز کمتر و ضعیف تر شود. بنابراین لازم است که در جایی جلوی این مشکل را بگیریم و اجازه ندهیم که این چرخه روز به روز اعتماد به نفس ما را ضعیف کند.
اعتماد به نفس پائین چه اثراتی در پی دارد؟
وقتی یک شخص دچار اعتماد به نفس پایین باشد از قرار گرفتن در شرایطی که احتمال شکست، شرمندگی یا مرتکب اشتباه شدن در آن وجود داشته باشد دوری خواهد گزید.البته برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید مقاله آداب سفر گروهی را بخوانید. این موقعیت ها ممکن است در هر مکانی به سراغ شما بیایند، مثل مدرسه، دانشگاه، محل کار یا هنگام پیدا کردن دوست های جدید یا انجام دادن فعالیت های جدید.
بنابراین اگر عدم اعتماد نفس خود را جدی نگیرید:
- احساس افسردگی، اضطراب، شرمندگی و عصبانیت خواهید کرد.
- نسبت به بدن خود احساس خوبی نخواهید داشت. این احساس بد نسبت به بدنتان روی ارتباطتان با دیگران نیز اثر چشمگیری دارد.
- ممکن است به اعتیاد روی بیاورید. وقتی اعتماد به نفستان پایین است دربه در به دنبال دلیلی خواهید بود تا احساسات منفی را از خود برانید. آسان ترین راه برای رسیدن به لذت های زودگذر مصرف الکل و مواد مخدر و وابستگی شدید بدان هاست
عوامل موثر بر اعتماد به نفس چیست؟
با هم برخی از مهمترین عوامل موثر بر اعتمادبه نفس را به شیوه علمی بررسی کنیم:
۱- نقش ژنها
در تحقیقات متعددی دیده شده که ژنها تاثیر بهسزایی در میزان اعتماد به نفس (۲) و عزتنفس (۳) افراد میگذارند. این موضوع به خوبی به دلیل تفاوتهای چشمگیر موجود در میزان اعتماد به نفس افراد اشاره میکند. در واقع باید بدانیم که انسانها با درجات متفاوتی از اعتماد به نفس به دنیا میآیند.
۲- تاثیر تجارب کودکی
تجارب کودکی و رفتار والدین با کودکان، یکی دیگر از مهمترین منابع اثرگذار بر اعتمادبه نفس افراد هستند. کودکان هر چه بیشتر تحقیر وسرزنش شوند و هر چه بیشتر مورد غفلت قرار گیرند، خودانگاره شکنندهتری را شکل میدهند و کمتر میتوانند به خود اعتماد کنند.
۳- نقش جامعه در میزان اعتماد به نفس
جامعه و الگوهای فرهنگی حاکم بر آن نیز نقش مهمی رادر میزان اعتمادبه نفس افراد بازی میکنند. در واقع رویهای که جامعه و فرهنگ حاکم نسبت به افراد آن جامعه دارد، بهشدت بر میزان اعتماد به نفس آنها تاثیر میگذارد. حقیقت این است؛ متاسفانه، از جامعهای که مدام افراد و استعدادهایشان را سرکوب میکند و نادیده میگیرد، خیلی نمیتوان انتظار پرورش افراد با اعتماد به نفسی داشت!
۴- اثر روابط کاری و عاطفی در میزان اعتماد به نفس
روابط کاری و عاطفی ما هم تاثیر بسیار مهمی بر میزان اعتمادبه نفس ما دارند. نحوهای که همکاران در محیط کار با ما رفتار میکنند و میزان احترامی که در آنجا نصیبمان میشود، بسیار بر میزان باور ما به خودمان تاثیرگذار است.
از سوی دیگر روابط عاطفی محلی هستند که ما اوج صمیمیت و نزدیکی را تشکیل میدهیم و بسیار بر باور ما نسبت به خودمان تاثیرگذار هستند. برای مثال طرد شدن در یک رابطه عاطفی بسیار میتواند در میزان اعتماد به نفس ما برای شروع یک رابطه جدید اثرگذار باشد.
۵- سلامت فیزیکی
سلامت فیزیکی نیز تاثیر زیادی بر اعتماد ما به خودمان دارند. فردی که از یک اندام و بدن خوشفرم برخوردار است خیلی اعتماد به نفس بیشتری دارد و با اعتماد به نفس بیشتری در جامعه حاضر میشود. در طرف مقابل، داشتن یک بدن بدفرم و یا وجود یک نقص ظاهری در بدن میتواند از اعتماد بنفس ما کم کند.
۶- نقش رسانهها
رسانه نیز با آنچه که به مردم ارائه میکند، تاثیر بسیار مهمی بر اعتماد بنفس افراد میگذارد. کمتر فردی خود و زندگی واقعیاش را در فضای مجازی و رسانههای مختلف به نمایش میگذارد. این موضوع باعث ایجاد تصویر غیرواقعی از دیگران و بیاعتمادی نسبت به خود میشود.
۷- تاثیر مهارتها
بیمهارتی یا مهارت کم نیز یکی از عواملی است که میتواند به اعتماد بنفس ما آسیب بزند. در واقع بسیاری از افراد از آنجایی که مهارتهای کافی برای ارائه ندارند، بسیار نسبت به خود شک و تردید دارند و اعتمادبه نفس کافی برای حضور در جامعه ندارند.
معرفی افرادی که باعث از بین رفتن اعتماد به نفسمان می شوند
در زندگی همه ما افرادی وجود دارند که ممکن است باعث تضعیف اعتماد بنفس و ایجاد احساسات منفی در ما شوند و این افراد برای زندگی ما مضرند و بهتر است که آن ها را از زندگی خود حذف کنیم تا بتوانیم از تاثیری که بر روح و روان ما می گذارند جلوگیری کنیم.
۱. افرادی که دائما در حال اظهار نظرند
گاهی اوقات افرادی در اطراف ما وجود دارند که به راحتی از مرز های خود عبور می کنند و بدون این که ما از آن ها در مورد خود و اعمال و ویژگی هایمان نظر و یا مشورتی بخواهیم ، در مورد هر چیزی که بخواهند اظهار نظر می کنند.این مقاله تاثیرات وقت گذرانی با خانواده را بخوانید.
۲.افراد شایعه پراکن اعتماد به نفس را از بین می برند
برخی از افراد دائما به دنبال کنجکاوی کردن در زندگی بقیه هستند و مرتبا درباره اتفاقات زندگی دیگران با شما حرف می زنند و به راحتی دیگران را قضاوت می کنند اما با این وجود، گوش دادن مداوم به شایعات و اخبار جعلی زندگی دیگران توسط این افراد طرز فکر شما را تحت تاثیر قرار می دهد.
به خاطر داشته باشید شخصی که دائما درباره زندگی دیگر افراد با شما حرف می زند، به احتمال زیاد با افراد دیگر نیز در مورد شما و زندگی شخصیتان صحبت خواهد کرد ، پس چنین فردی ارزش ادامه دادن رابطه با شما را ندارد و بهتر است او را از زندگی خود حذف کنید.
۳. افراد خودشیفته باعث از بین رفت اعتماد به نفس میشوند
برخی از افراد در هر بحثی به دنبال چیزی برای تعریف و تمجدید کردن از خودشان می گردند.
برای این افراد خودشان در مرکز هر صحبتی قرار دارند و نظرات دیگران و چیز هایی که دوست دارند برایشان بی اهمیت است و بعد از صحبت کردن با این افراد ممکن است در درون خود احساس ضعف و کمبود اعتماد داشته باشید.
۴. کسانی که باعث ایجاد افسردگی در شما می شوند
بعضی از افراد قادرند فقط با یک مکالمه ساده، شادی و انرژی شما را تخلیه کنند و این افراد به راحتی از احساسات منفی شما استفاده می کنند و به راحتی هم می توانند بر شما مسلط شوند؛ در حالی که شما اصلا متوجه این موضوع نخواهید شد.البته برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید مقاله وظایف خانواده عروس در محضر را بخوانید.
۵. افراد پر توقع
این افراد کسانی هستند که شما را درگیر مشکلات خود می کنند و طوری رفتار می کنند که انگار وظیفه شماست که به آن ها در حل تمام مشکلاتشان کمک کنید و اگر نتوانید همه ی انتظارات آن ها را برآورده کنید، شما را به عنوان یک دوست بد خطاب می کنند و باعث ایجاد حس شرمندگی و بی ارزشی در شما می شوند.
۶. منتقدان بی تجربه
برخی افراد در هر موضوعی یک نقص و اشکالی پیدا می کنند و آن را مورد نقد قرار می دهند. گرفتن باز خورد از اطرافیان در مورد تصمیمات خود بسیار مهم است اما این بازخورد باید از طرف کسانی باشد که در مورد آن موضوع تجربه ای دارند، نه کسانی که بدون داشتن هیچ علمی در مورد موضوعات مختلف نظر می دهند و ایراد می گیرند.این افراد معمولا با ارائه نظرات بی پایه و اساس اعتمادبه نفس شما را تضعیف می کنند.
۷. افراد کنترل کننده
برخورد با افراد کنترل کننده بسیار چالش برانگیز است و این افراد نسبت به انجام هر کاری وسواس به خرج می دهند و دائما به دیگران دیکته می کنند که وظایف خود را چگونه باید انجام دهند.
۸. افراد سوء استفاده گر
برخی افراد در روابط خود با شما بسیار سواستفاده گر هستند و از شما برای رسیدن به موفقیت در اهداف خود استفاده می کنند.
۹. افراد همه چیز دان
برخی افراد سعی دارند که همیشه خود را باهوش ترین فرد جمع نشان دهند و تصور می کنند که در هر موضوعی اطلاعات قابل قبولی دارند و به راحتی با دیگران در این مورد بحث می کنند.
۱۰. افراد بدبین
افراد بدبین می توانند انرژی منفی زیادی را وارد زندگی شما کنند. وجود این افراد برای ثبات روانی شما بسیار مضر است زیرا آن ها تمایل دارند اعتماد شما را تضعیف کنند و دستاورد های تان را ناچیز جلوه دهند.
۱۱. افرادی که در صورت بروز مشکل، از صحبت کردن درباره آن اجتناب می کنند
این افراد نمی توانند عصبانیت خود را به شکلی سالم و بالغ مدیریت کنند و در صورت بروز هرگونه ناراحتی، شریک زندگی و یا دوستان خود را مجازات می کنند.این افراد اطرافیان خود را مورد سوءاستفاده عاطفی قرار می دهند و به جای حل و فصل مشکلات به نحوی مسالمت آمیز، شرایط موجود را دشوار و دشوار تر می کنند.
سخن پایانی
شما در این مقاله با اعتماد بنفس آشنا شدید. همچنین از اهمیت اعتماد به نفس و قاتلان آن آگاه شدید.اگر سوال یا نظری دارید آن را در کامنت مطرح کنید تا در اسرع وقت توسط ما جواب داده شود.
سوالات متداول
قطعا بله چرا که اعتماد به نفس از خودباوری و ایمان به توانایی های شخصی نشات می گیرد.
بله شخصی که نتواند عقاید و نظرات خود را بیان کند و از حق خویش دفاع نماید نمی تواند به آرامش برسد.
