قصه گویی برای بچه ها موجب برقراری ارتباط عاطفی بین کودک و والدین شده و علاوه بر کمک به خواب او، جنبه های خلاقیت را از سنین پائین در او تقویت خواهد کرد. پژوهش های مربوط به اعصاب حاکی از آنند که کودکان با برقراری ارتباط کلامی بین والدین یا پرستار از جمله کتاب خواندن، مطالب بسیار زیادی می آموزد که شاید تصور آن مشکل است.خواندن کتابهای داستان حاوی پندهای اخلاقی به هنگام خواب موجب ارتقای ارزشهای اخلاقی در کودکان شده و در عین حال نوعی از تحریک است که می توان تا سالهای سال آن را تداوم بخشید. در این مقاله به شما خواهیم گفت که کتاب خواندن چه فوایدی برای بچه ها دارد، با ما همراه باشید.
فهرست مطالب
- کتاب خواندن برای بچه ها را از چه سنی آغاز کنیم؟
- چه داستان هایی برای کودکمان بخوانیم؟
- راه های جذاب ساختن داستان ها برای کودکان چیست؟
- فواید خواندن کتاب برای کودکان چیست؟
- سخن پایانی و سوالات متداول
کتاب خواندن برای بچه ها را از چه سنی آغاز کنیم؟
هرگز برای کتاب خواندن زود نیست، پزشکان معتقدند آغاز کتابخوانی برای کودکان در سنین بسیار پائین، حس تخیل را در آنان تقویت می کند. در واقع، حتی در دوران بارداری می توانید به صدای بلند برای فرشته کوچولو کتاب بخوانید، او صدای مادرش را از داخل شکم تشخیص می دهد.
خوب است هر روز ساعتی را به کتاب خواندن اختصاص دهید، قبل از خواب شبانگاهی یا نیم روز زمان خوبی برای کتابخوانی است. قصه گویی در ساعت مشخصی از شب اگر به صورت یک عادت در بیاید به آرامش کودک کمک کرده و به تدریج ساعت خواب را به او می آموزد. به این منظور ساعتی بین ۱۸:۳۰ دقیقه تا ۲۰:۳۰ دقیقه شب را انتخاب کنید، دیرتر از این ساعت، ممکن است به خستگی کودک بیانجامد.
چه داستان هایی برای کودکمان بخوانیم؟
هر قصه ای که با تصاویر رنگی همراه باشد برای کودک کارساز است. این قصه ها بر رشد کلی کودک تاثیر می گذارند. داستانهای کوتاه برایش انتخاب کنید که مرتبط با مقطع کنونی سنی و زندگی او باشد مانند داستان پسری که یاد می گیرد چگونه اسباب بازی های گم شده اش را پیدا کند و دختری که استفاده از دستشویی را می آموزد.
داستان هایی با تصاویر واقعی، کودک را با اسباب بازی ها، حیوانات، پرندگان و هر چیز تازه دیگر آشنا می کنند. داستان هایی با جزئیات ریز مانند تفاوت بین رنگ ها، شکل ها و اندازه ها تمایز بین اشیای اطراف را به او می شناساند.
اگرچه کودکان کم سن تر ممکن است قادر به شناسایی تصاویر نباشند، اما با رشد حس بینایی، طرح و شکل های مختلف و رنگ های متضاد، کودکان را به سوی خود جذب می کند.البته برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانسد مقاله بازی های فکری وآموزشی کودکان را بخوانید.
خلاصه اینکه، داستان وقت خواب برای کودکان، آنها را به دنیای خیالی می برد که گویی خنده و شادی در آن هرگز تمامی ندارد. والدین کودک نباید فراموش کنند، کتاب خواندن و قصه گویی برای بچه ها درست به اندازه غذایی که به او می دهید اهمیت دارد. بنابراین کتاب خواندن را برای او به شکل یک عادت دربیاورید و آن را به تاخیر نیاندازید.
راه های جذاب ساختن داستان ها برای کودکان چیست؟
قصه خوانی برای کودک نباید یکنواخت و ملال آور باشد، برای جالب تر شدن، راهکارهای زیر را به کار بندید:
- استفاده از احساسات مختلف و تن صدای نمایشی حین داستان خوانی به رشد عاطفی اجتماعی کودک کمک خواهد کرد.
- به هنگام خواندن داستان، به کودک خود نگاه کنید و برای تقویت رشد اجتماعی و مهارت تفکر ، سوالاتی از او بپرسید.
- اجازه دهید صداها را تقلید کند، تصاویر را تشخیص دهد و کلمات را یاد بگیرد.
- با صدای بلند، با هیجان، لذت و دقت کتاب بخوانید تا ارتباط خوبی بین فرزندتان و کتاب برقرار شود.
- در آغوش گرفتن کودک به هنگام خواندن کتاب، احساس دلبستگی، امنیت و صمیمیت را در او ایجاد خواهد کرد.
- شعرها را با صدای خنده دار حیوانات بخوانید.
- از تکرار مکرر یک داستان ناراحت نشوید، کودکان تکرار را دوست دارند و از آن درس می گیرند.
- عوامل حواس پرتی مانند رادیو و تلویزیون را خاموش کنید.
- با مبالغه در ایجاد صداهایی مانند “هووو” یا “هاشششش” می توانید پیوستگی قشر شنوایی را در کودکان تحریک کنید. قشر شنوایی بخشی از مغز کودک است که صداهای زبانی را کنترل می کند.
- اگر می خواهید کتابخوانی برای کودک در وقت خواب، بیشترین بهره وری را داشته باشد، از برقراری ارتباط متقابل با او غافل نشوید.
فواید خواندن کتاب برای کودکان چیست؟
رشد مغزی و عاطفی کودک
خواندن کتاب میتواند سبب رشد مغزی و عاطفی کودکان شود. علاوه بر اینکه تعامل مثبت بین پدر و مادر میتواند کودک را در دستیابی به یک زندگی سالم کمک کند و از فواید خواندن کتاب برای کودکان نیز میتواند برای راه مطمئنی برای پیریزی پایههای مثبت و مستحکم زندگی فرزند شما در آینده باشد. کتاب خواندن ذهن و احساس کودک را درگیر میکند و به شکلگیری آن نظم میدهد.
محققان همیشه والدین را تشویق میکنند که از زمان تولد برای کودکان کتاب بخوانند تا به یادگیری مهارتهای اولیه و ارتقا رشد زبانی آنها کمک کنند. از طرفی تحلیل برخی از نواحی مغزی که با تخیل ذهنی در ارتباط است نشان میدهد کتاب خواندن باعث میشود کودکان داستان را در ذهن خود تجسم کنند. تجسمسازی نقش کلیدی را برای ایجاد آمادگی و درک مطالب ایفا میکند؛ به همین علت خواندن کتابهای تصویردار مهمتر است.
تضمین موفقیت کودک در مدرسه
هر چه بیشتر برای فرزندانتان کتاب بخوانید آنها بیشتر جذب دانش میشوند و این را خوب میدانیم که دانش در تمام ابعاد زندگی اهمیت بسیاری دارد. وقتی به همراه فرزندانتان کتاب میخوانید مهارتی به آنان میدهید تا زمانی که خودشان شروع به یادگیری کنند سریعتر از مراحل خواندن و نوشتن عبور کنند. اینکه کودکانتان بدانند مثلا شروع جملات از راست به چپ است یا با شکل جمله، پاراگراف و علائم نگارشی آشنا شوند خیلی اهمیت دارد؛ زیرا در مدرسه نسبت به همکلاسیهایی که تجربه مطالعه نداشتند پیشتر هستند. بچههایی که از خواندن لذت میبرند، نهتنها در زبان و سوادآموزی بهتر عمل میکنند، بلکه در همه موضوعات مختلف نیز بهبود مییابند.البته برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانسد مقاله بازی های پرتحرک و خلاقانه کودکان را بخوانید.
جیم ترلیز، نویسنده کتاب «خواندن با صدای بلند» درباره تاثیر کتاب خواندن بر آینده تحصیلی کودکان میگوید: «تدریس معمولا به صورت شفاهی انجام میشود، زمانی که دانشآموزان با کلمات بیشتری آشنا باشند نسبت به سایر دانشآموزان برتری دارند؛ زیرا بیشتر کلماتی را که معلم تدریس میکند میفهمند و یاد میگیرند. دانشآموزانی که کلمات زیادی بلد نیستند، از ابتدای تحصیل خود دچار مشکل میشوند و با گذشت زمان نیز مشکل آنها بدتر میشود.»
از فواید خواندن کتاب برای کودکان باعث بهبود مهارتهای زبانی می شود
شاید شما هر روز بسیار زیاد با فرزندانتان صحبت کنید، شعر بخوانید یا در خانواده شلوغی زندگی کنید که میزان مکالمات بینتان زیاد باشد؛ اما واژگانی که به کار میبرید اغلب محدود و تکراری هستند. کتاب خواندن کودک شما را در معرض واژگان بسیاری در مورد موضوعات مختلف قرار میدهد. به این معنی که آنها کلمات و اصطلاحاتی را میشنوند که ممکن است در زندگی عادی و روزانه آنها را از شما و دیگران نشنوند. بهویژه در کودکانی که به بیش از یک زبان صحبت میکنند کتاب خواندن موجب رشد مهارتهای زبانی بیشتر در هر دو زبان میشود. پیش از خواندن کتاب مطمئن شوید که هر کلمه را درست بیان میکنید؛ در غیر این صورت آن کلمه را اشتباه در ذهن فرزندتان جا میاندازید که ممکن است تا بزرگسالی او اصلاح نشود.
کتاب خواندن باعث میشود مهارتهای ارتباط شفاهی، توانایی گوش دادن، حافظه و مهارتهای شناختی کودکان تقویت شود. با افزایش سن کودک یاد میگیرد از طریق زبان بدن، صحبت کردن، گوش دادن و نگارش با دیگران ارتباط برقرار کند. زمانی که والدین برای کودکان کتاب میخوانند، آنها واژگان بیشتری یاد میگیرند و بهتر میتوانند با دیگران ارتباط برقرار کنند.
بهترین تمرین برای مغز
تحقیقات نشان داده است کودکانی که از ابتدای سنین کودکی برایشان کتاب خوانده میشود، مناطق خاصی از مغزشان تحت تاثیر قرار میگیرد و عملکرد بهتری از خود نشان میدهند. این مناطق درواقع برای رشد زبانی کودک ضروری هستند. همچنین خواندن کتاب به کودکان توانایی حل مسئله میدهد و به آنها در رشد تفکر منطقی کمک میکند.
زمانی که والدین برای کودکان کتاب میخوانند، کودکان از آن قسمت مغز خود استفاده میکنند که با ادغام چند حس، بین کلمات و تفکر بصری ارتباط برقرار میکند. با خواندن کتابهای بیشتر، کودکان میتوانند از مغز خود استفاده کنند و کلمات ناآشنا را نیز تشخیص دهند. علاوه بر این موارد کتاب خواندن تفکر انتقادی را تحریک میکند و کودکان را برای ایجاد ارتباط بین کتاب و زندگی واقعی تحریک میکند.
افزایش تمرکز در کودک
شاید فکر کنید که کتاب خواندن برای کودکان نوپا بیفایده است؛ زیرا کودک شما فقط صفحات را ورق میزند، آن را فشار میدهد یا آن را در دهان خود فرو میبرد و … خواندن برای کودکان در این سن بسیار تاثیرگذار است. با خواندن مرتب کتاب، کودک شما یاد میگیرد که تمرکز کند و برای ساعتهای بیشتری بنشیند و به کتاب نگاه کند و به صدای شما گوش کند.
با خواندن کتابهای بیشتر، کودکان آرامش ذهنی پیدا میکنند و برای تمرکز بر یک کار در یک دوره زمانی تمرین میکنند. با از بین بردن عوامل حواسپرتی، توجه کودکان جلب میشود و توانایی تمرکز آنها در طول زمان بهبود پیدا میکند..البته برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید مقاله تاثیر مهم خوشنویسی در زندگی را بخوانید.
افزایش علاقه به دانش و یادگیری
زمانی که کتابی برای فرزندتان میخوانید او مدام در مورد داستان از شما سوالاتی میپرسد و میخواهد اطلاعات بیشتری به دست آورد این به شما فرصتی میدهد تا درباره آنچه که اتفاق میافتد صحبت کنید و از این بهعنوان یک تجربه یادگیری استفاده کنید. با کتاب خواندن حتی ممکن است در او علاقه به فرهنگ یا زبانهای مختلف ایجاد شود. گاهیاوقات کودکان آنقدر از محتوای کتاب لذت میبرند که متوجه نمیشوند در حال به دست آوردن اطلاعات جدید درباره یک موضوع خاص هستند.
افزایش شناخت در مورد موضوعات مختلف
برای کودک، کتاب در زمینهها و موضوعات متفاوت و یا حتی برای بچههای دو زبانه به زبان دیگر بخوانید. در انتخاب کتاب خود را محدود به ژانر خاصی نکنید. کتابهای مختلفی در مورد حیوانات، اماکن، اشیا، اعداد، ستارگان و … وجود دارد که میتواند فرزند شما را به خود علاقهمند کند. کتابهایی در مورد آموزش مهارتهای زندگی و آداب معاشرت مناسب کودکان وجود دارد. همچنین کتابهای تخیلی میتواند برای کودکتان جذاب باشد.
افزایش خلاقیت و قوه تخیل
یکی از مزایای عالی کتاب خواندن برای بچهها دیدن تخیل رو به رشد آنهاست. وقتی در یک کتاب نقشها را درک میکنیم و تصور میکنیم که کاراکترها چه شکلی هستند و چهکارهایی میکنند قوه تخیل ما در روند داستان همراهیمان میکند. دیدن هیجان در چشم کودک وقتیکه آنها میدانند چه چیزی در صفحه بعدی قرار دارد یا اینکه آنها حدس بزنند چه اتفاقی میافتد، یکی از شگفتانگیزترین چیزهایی است که تجربه میکند. علاوه بر اینکه برای کودکتان داستان میخوانید گاهی به او اجازه دهید که خودش داستان درست کرده و برایتان روایت کند. این موضوع موجب بارور شدن تخیل او میشود.
افزایش پیوند بین والدین و کودک
هیچ صحنهای زیباتر از این نیست که کودکتان را در آغوش بگیرید یا در کنارش دراز بکشید و با یکدیگر کتاب بخوانید. صرف وقت با یکدیگر، خواندن و صحبت کردن میتواند کودک و والدین را به هم نزدیکتر کند. برای والدینی که شاغل هستند و وقت کمی برای در کنار فرزند بودنشان دارند کتاب خواندن میتواند بهترین فرصت برای جبران این دوری و کمبود وقت باشد. کتاب خواندن پدر و مادر برای فرزندشان میتواند تبدیل به بهترین و خوشایندترین خاطرات دوران شیرین کودکی شود. از کنار آن ساده نگذرید.
افزایش حس همدلی
یکی دیگر از فواید خواندن کتاب برای کودکان موجب ایجاد حس همدلی در کودکان میشود. آنها باشخصیتهای درون کتاب احساس میکنند، میخندند، گریه میکنند و … این موضوع تمرینی است برای افزایش حس همدلی در کودک. همچنین علاوه بر ارتباطی که کودک در طول خواندن با شما داشته است، فرزندتان با در نظر گرفتن تعامل بین شخصیتهای کتاب درحال توسعه مهارتهای ارتباطی مفید است.
کتاب برای کودکان نوعی سرگرمی
امروزه سرگرمیهای فوقالعاده زیاد دیجیتالی وجود دارد که مقاومت کردن در برابر آنها بسیار دشوار است از جمله بازیهای ویدیویی، کامپیوتری، تلویزیون و تلفنهای هوشمند که همگی در بین کودکان محبوب هستند و بهسختی میشود آنها را از فرزندمان دریغ کنیم. کتاب را بهعنوان یک سرگرمی و تفریح برای کودک جا بیندازید. فراموش نکنید که علایق کودکتان را بشناسید؛ زیرا خواندن یک کتاب خوب در موضوعی که کودک به آن علاقهمند است میتواند به میزان زیادی مهیج و سرگرمکننده باشد.
کتاب یک رسانه رهاییبخش است و کودکان را به سوی تفکر، تحلیل و بازآفرینی هدایت میکند؛ در نتیجه آنها از خواندن کتاب لذت میبرند و سرگرم میشوند.
افزایش هوش در کودک
کودک هر چه بیشتر بخواند بیشتر یاد میگیرد، هر چه بیشتر یاد بگیرد بیشتر درک میکند و هر چه بیشتر درک کند یعنی هوشمندتر است. کتاب خواندن به افزایش هوش در فرزندتان کمک میکند.
کاهش استرس والدین به نفع آرامش کودک
هنگامی که شما در حال خواندن کتاب هستید، در محلی که سرشار از سکوت است نشسته، ذهن خود را متمرکز کردهاید، افکار مزاحم را دور کرده و مطالعه میکنید. این حالت موجب میشود استرسهای شما کاهش پیدا کند و این حالت سکون و آرامش به فرزندتان نیز منتقل میشود.
سخن پایانی
شما در این مقاله با تاثیر کتاب خواندن برای کودکان آشنا شدید. همچنین از فواید آن آگاه شدید. اگر سوال یا نظری دارید آن را در کامنت مطرح کنید تا در اسرع وقت توسط ما جواب داده شود.
سوالات متداول
افزایش ارتباط با پدر و مادر-بهبود مهارت های ارتباطی- پرورش رشد جتماعی کودکان- رشد شخصیت و افزایش تجربه
اگر والدینی به طور منظم با کودک بخواند ، بدون شک رابطه قوی تری با آنها برقرار خواهد شد. خواندن فرصتی را برای والدین فراهم می کند تا یک رویداد منظم و مشترک داشته باشند که والدین و کودک می توانند منتظر آن باشند. بعلاوه ، این احساسات توجه ، عشق و اطمینان را برای کودکان فراهم می کند که برای پرورش و سلامتی مهم است. از طرفی وقتی که کودک شما بزرگ تر شد این خاطرات را از یاد نخواهد برد و باعث خواهد شد که کودک شما به شما به دید یک دوست نگاه کند و تمام مشکلاتش را با اطمینان کامل با شما در میان بگذارد. این یکی از مهم ترین فواید کتاب خوانی برای کودکان به حساب می آید.
